Η Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, γράφτηκε στις αρχές του 18ου αιώνα και συγκεκριμένα γύρω στο 1730, από τον αγιορείτη αγιογράφο Διονύσιο τον εκ Φουρνά της Ευρυτανίας. Υπήρχαν και αρχαιότερα συγγράμματα, του 16ου και του 17ου αιώνα, αλλά ετούτη ήταν μάλλον η πρώτη φορά που κάποιος συγκέντρωσε όλο το προηγούμενο υλικό, το συμπλήρωσε, το εμπλούτισε και το κατέγραψε, κληροδοτώντας μας έτσι τόσες πολύτιμες γνώσεις σχετικά με την τεχνολογία και την εικονογραφία της βυζαντινής τέχνης.

Για να πούμε και λίγη από την ιστορία του, το βιβλίο αυτό (όπως αναφέρεται από τον Παντελή Ζωγράφο σε δελτίο της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας), παρέμεινε άγνωστο για περισσότερα από 100 χρόνια. Τότε, ένας γάλλος, ανακάλυψε ευτυχώς ένα από τα χειρόγραφα του Διονυσίου στο Άγιον Όρος, το μετέφρασε στα γαλλικά και το εξέδωσε τελικά το 1845. Από το ίδιο χειρόγραφο μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα γερμανικά δέκα χρόνια αργότερα. Συνολικά γνωρίζουμε την ύπαρξη τριών χειρογράφων του Διονυσίου.

Υπήρξαν και άλλες ανατυπώσεις, ελλιπείς και ανακριβείς που τις παραλείπουμε για να φτάσουμε στο 1900 και στις προσπάθειες του λογίου Αθανάσιου Παπαδόπουλου-Κεραμέως, που τελικά το 1909 τύπωσε και εξέδωσε στην Πετρούπολη με δαπάνες της Ρώσικης Αρχαιολογικής Εταιρείας, ολόκληρο και πλήρες το κείμενο του Διονυσίου στα ελληνικά.

Θεωρείται η “βίβλος” των αγιογράφων, καθώς συγκεντρώνει απίστευτες γνώσεις κατά πολύ προγενέστερες της εποχής του συγγραφέα του! Θα βρείτε σε αυτό τεχνικούς όρους, αρχαίες τεχνικές, εργαλεία και υλικά, εικονογραφικούς τύπους, και περιγραφές της ιστόρησης όλων των θεμάτων της βυζαντινής εικονογραφίας.

Πρόκειται λοιπόν για ένα βιβλίο που γράφτηκε σχεδόν 300 χρόνια πριν από την εποχή μας, είναι δύσκολο στην ανάγνωση, αρχαΐζει, αναφέρει κάποια υλικά που είτε δεν υπάρχουν πια είτε έχουν διαφορετικές ονομασίες, τεχνικές ή παρασκευές που δεν έχουν πρακτική εφαρμογή σήμερα, δεν σε μαθαίνει πώς να ζωγραφίζεις, δεν δίνει συνταγές, δεν σε πάει βήμα βήμα. Έχει όμως πάρα πολλά χρήσιμα στοιχεία που αξίζει να μελετήσει κανείς και επιπλέον περιβάλλεται από ένα μυστήριο και μια έντονη αίσθηση πνευματικότητας μια άλλης εποχής.Δεν μπορώ να πω πως είναι βιβλίο για αρχάριους, αλλά πρέπει να πω πως είναι το βιβλίο που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη του μελετητή της βυζαντινής ζωγραφικής. Κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις, και θα το βρείτε εύκολα με αναζήτηση στο Google.