This is not of course the only way to paint a face, but in my opinion it is a very good method for both beginers and more advanced students. I paint exclusively in egg tempera, so all my tutorials are executed in this medium.

Υπάρχουν πολλές τεχνικές για να ζωγραφίσουμε το πρόσωπο. Εδώ δείχνω μια που θεωρώ καλή για αρχάριους αλλά και πιο προχωρημένους στην αγιογραφία. Ζωγραφίζω πάντα μόνο με αυγοτέμπερα, και έτσι τα μαθήματα που παρουσιάζω είναι δουλεμένα με τον ίδιο τρόπο.

Proplasmus: We aim to a neutral, medium, brown or olive-brown color. Try mixing Ochre + a little cinnabar + a granule of black.

Προπλασμός: Θέλουμε ένα ουδέτερο, μεσαίου τόνου καφέ ή καφε-λαδί. Δοκιμάστε να αναμείξετε ώχρα + λίγη κιννάβαρη + κόκκους μαύρου.

Graphic lines: Burnt siena very diluted.

Γραψίματα: Ψημένη σιένα αραιή.

Shadows = glaze: Burnt siena more diluted than graphic lines.

Σκιές = λαζούρες: Ψημένη σιένα όπως στα γραψίματα, ακόμα πιο αραιή.

1st light: We aim to an orange-ish ochre. Try mixing Ochre + a little cinnabar + a little titanium white. We start lightening from the areas of maximum luminosity as shown in the above image: above the eyebrow, upper lids, nose, under the eyes, above the upper lip, lower lip, chin, ear lobes, neck.

1ο φώτισμα: Θέλουμε ένα χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί. Δοκιμάστε να αναμείξετε ώχρα + λίγη κιννάβαρη + λίγο λευκό τιτανίου. Ξεκινάμε να φωτίζουμε από τα σημεία που τελικά θα είναι και τα πιο φωτεινά σημεία του προσώπου, όπως φαίνονται και στην παραπάνω εικόνα: πάνω από το φρύδι, άνω βλέφαρα, μύτη, κάτω από τα μάτια, πάνω από το άνω χείλος, το κάτω χείλος, πηγούνι, λοβοί αυτιών, λαιμό…

…and as it dries we continue, working in layers, expanding the strokes till we obtain the oval shape of the face and its characteristics as shown in the above image, leaving some proplasmus visible around the face and in certain areas. The darker and cooler tone of the proplasmus works like a shadow compared to the lighter and warmer 1st light, creating the sence of volume.

…και συνεχίζουμε δουλεύοντας με λεπτές στρώσεις που αφήνουμε να στεγνώνουν πριν συνεχίσουμε. Επεκτείνουμε σιγά σιγά τις πινελιές μας, χτίζοντας σταδιακά τα σχήματα του οβάλ του προσώπου, και των χαρακτηριστικών όπως φαίνονται στην παραπάνω εικόνα. Αφήνουμε να φαίνεται ο προπλασμός γύρω γύρω και σε συγκεκριμένα σημεία. Ο προπλασμός ως σκουρότερο και ψυχρότερο χρώμα σε σχέση με το πιο ανοιχτό και θερμό φώτισμα, λειτουργεί ως σκιά, προβάλλοντας τα φωτισμένα σημεία και έτσι δημιουργείται η αίσθηση του όγκου.

Pyrrodismos = Warm tones (blush)=glaze: cinnabar very diluted. We add with very light strikes, (almost dry-brushing) the warm tone on the chicks, upper lids, along the nose’s graphic line, lips, ear lobes, forehead’s, chin’s and neck’s narrow sides. It is essential to let dry between each layer. If it seems too red, glaze it with very diluted 1st light to tone it down.

Πυρροδισμός ή κοκκινάδι = λαζούρα: Κιννάβαρη πολύ αραιωμένη. Ροδίζουμε με πολύ ελαφριές πινελιές τα μάγουλα, άνω βλέφαρα, μύτη κατά μήκος του γραψίματος, χείλη, λοβοί αυτιών, και στη σκιερή (στενή) πλευρά μετώπου, πηγουνιού και λαιμού. Λίγο χρώμα στο πινέλο, στραγγίζουμε στην άκρη της παλέτας το πολύ χρώμα, και δουλεύουμε περνώντας μια φορά χωρίς να επιμένουμε στο ίδιο σημείο. Αφήνουμε να στεγνώσει και αν μας φανεί πολύ έντονο, περνάμε με αραιωμένο 1ο φώτισμα και το απαλύνουμε.

2nd light: 1st light + white. We start the 2nd lightening from the same areas as we did for the 1st light as shown above…

2ο φώτισμα: 1ο φώτισμα + λευκό. Ξεκινάμε όπως στο 1ο φώτισμα, από τα ίδια σημεία όπως φαίνονται παραπάνω…

…and we continue, expanding our strokes, as shown in the image below. 2nd light should not cover more than about 50% of the previus light.

…και συνεχίζουμε κατά τον ίδιο τρόπο, επεκτείνοντας σταδιακά τις πινελιές μας. Το 2ο φώτισμα καλύπτει πολύ μικρότερη επιφάνεια, σχεδόν το 50% ή και λιγότερο από το προηγούμενο φώτισμα. Δεν φωτίζουμε με 2ο φώτισμα γύρω γύρω στα σημεία που ενώνεται το 1ο φώτισμα με τον προπλασμό.

3rd light: 2nd light + more white. The same procedure as before. We start painting the 3rd light from the same areas as we did for the previous light, but we cover a smaller area, about 50% of the 2nd light.

3ο φώτισμα: 2ο φώτισμα + περισσότερο λευκό. Η ίδια διασικασία που ακολουθήσαμε και στα προηγούμενα φωτίσματα. Ξεκινάμε από τα ίδια σημεία, επεκτείνουμε σταδιακά, και καλύπτουμε το πολύ 50% από το προηγούμενο φώτισμα.

Psimithies = white lines: Titanium white + a tiny amount of ochre. Small, almost parallel lines that indicate the areas of maximum luminocity as shown above.

Ψιμμυθιές: λευκό με ελάχιστη ώχρα. Λεπτές σχεδόν παράλληλες γραμμές στα πιο έντονα φωτισμένα σημεία όπως φαίνονται στην παραπάνω εικόνα.

Τhe eyes: 1st light titanium white very diluted, only 1 layer, when dry will look grey-ish. 2nd light: titanium white normal, a small line around the wide side of the iris. Never fill the whole eye with white – always leave visible proplasmus as shown in above the image.

Τα μάτια: 1ο φώτισμα: λευκό πολύ αραιό, περνάμε ένα χέρι πολύ ελαφρύ, μόλις στεγνώσει θα γκριζάρει. 2ο φώτισμα: λευκό κανονικό, μια μικρή γραμμή γύρω από την πλατιά πλευρά της ίριδας. Δεν γεμίζουμε όλο το μάτι με λευκό, αφήνουμε προπλασμό ακάλυπτο όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα.

Final graphic lines: 1) burned umber – upper lid, centre half of the eyebrow, iris. 2) black: centre of upper lid, 3-4 hair-like strokes on the centre corner of eyebrow, pupils.

Τελικό γράψιμο: 1) ψημένη όμπρα – πάνω βλέφαρο, τα φρύδια προς το κέντρο, ίριδα. 2) μαύρο – στο κέντρο του άνω βλεφάρου, 3-4 πινελιές σαν τρίχες στα φρύδια, κόρες των ματιών.

I hope this post will clear any questions you may have and encourage you to practice and built your skills in the sacred art of iconography. I ‘d love to have your feedback so I will leave the comments open for you.

Ελπίζω αυτό το άρθρο να σας έλυσε τυχόν απορίες και να σας βοηθήσει να εξασκηθείτε και να προχωρήσετε στην ιερή τέχνη της αγιογραφίας. Θα ήθελα να μάθω πώς τα πήγατε, για αυτό αφήνω ανοιχτά τα σχόλια.